Sterre der Zee

Het Mariabeeld Sterre der Zee staat in de basiliek van Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming te Maastricht. Het is al eeuwen lang een van de heiligste plekken in het Limburgse land. Dit beeld dankt haar naam aan een wonder in 1684, waarbij een schipbreuk op zee werd voorkomen dankzij de voorspraak van Onze Lieve Vrouw van Maastricht. Tienduizenden mensen laten elk jaar weer een kaars branden voor dit beeld van Maria. Het is opvallend hoeveel jongeren, die nauwelijks nog een band met de kerk hebben, de kapel van Onze Lieve Vrouw binnen gaan.

Mensen steken er een kaars op om heel uiteenlopende redenen. Om in stilte uiting te geven aan wat hen ten diepste bezig houdt, wat in mensenwoorden niet te zeggen is: hun vreugde, hun hoop, hun zorgen, hun verdriet. De zondagse vieringen in de kerk trekken steeds minder mensen terwijl de kapel van de Sterre der Zee altijd druk bezocht wordt. Mensen hebben blijkbaar behoefte aan een moment van stilte en bezinning wanneer het hun uitkomt. De vele kaarsen getuigen van het onuitroeibare vertrouwen van mensen in Maria, de moeder van God. Zoals de laatste regel uit het gebed tot de Sterre der Zee luidt: ‘O goede Moeder, op deze heilige plaats zult Gij door Uw alvermogende voorspraak mij hulp in mijn nood en troost in mijn lijden verwerven.’

Het lied ‘O reinste der schepselen’ is opgedragen aan het beeld van Maria Sterre der Zee. Dat dit lied de harten van veel mensen heeft geraakt, viel mij jaren geleden op tijdens een Mariaviering in mei op een psychogeriatrische afdeling. Veel mensen op deze afdeling zijn grote gedeelten uit hun lange leven vergeten. Toen ik aan het eind van de viering het lied liet horen, begonnen veel bewoners spontaan de tekst mee te zingen. Dit religieuze lied dat ze in hun Limburgse jeugd zo vaak gehoord en meegezongen hadden was niet uit hun geheugen verdwenen. Het maakte diepe indruk op mij om deze mensen dit lied te horen meezingen. De taal is wellicht uit een voorbije tijd, maar de bedoeling is te verstaan in alle tijden.

Bedreigen ons noodweer of storm op onz’ baan
is ’t scheepj onzer ziel in gevaar te vergaan,
bedaar o Maria, de storm op uw bee
stort hoop ons in ’t harte, o Sterre der Zee.

In onze tijd en cultuur worden religieuze ervaringen veelal gecommuniceerd via de gesproken of geschreven taal. Zo vinden spirituele boeken vaak een groot lezerspubliek. Bovenstaande ervaringen rondom Maria laat zien dat naast religieuze communicatie via het woord ook andere vormen van religieuze communicatie belangrijk zijn: communicatie via het beeld of via muziek. Deze beeldende of muzikale religieuze communicatie is soms meer geschikt om uitdrukking te geven aan datgene wat in ons hart omgaat. Het gelovig vertrouwen dat we gehoord worden in onze beden door Maria kan ons de kracht geven om moed te blijven houden op onze levensweg.

Ben Simons, geestelijk verzorger